Maria Margareta werd 'Margaretha' of 'Margrietje' genoemd. Ze was van eenvoudige komaf. Haar grootvader was postbode, haar vader elektrieker. Zelf staat ze in de kiezerslijsten van 1966-1968 vermeld als strijkster, die samen met haar broer Walter in de Pierebeekstraat 30 te Wilrijk woonde. In die periode woonde ze echter al samen met de erg bekende kunstenaar, Frans Van Immerseel ... met dank aan de Geitestoet.
In 1965 bestond Wilrijk 1200 jaar. Het feestjaar werd afgesloten in september, met een historisch-folkloristische stoet. Uiteraard was dit een inbreng van de bekendste Wilrijkenaar, Frans Van Immerseel, die aangezocht werd als regisseur. Omdat de Wilrijkenaren bekend staan als 'Geitenkoppen', lag het voor de hand dat deze stoet als thema de geit moest hebben. Ook kwelgeest Lange Wapper is een hoofdpersonage. De eerste Geitestoet ging uit op zondagen 12 en 19 september 1965. Dit was een groot succes, waardoor in 1990 beslist werd om de stoet opnieuw in te richten en vervolgens om de vijf jaar, telkens met meer dan 60.000 toeschouwers.
Tijdens de allereerste editie van 1965 zat de 27-jarige Margareta Lanssens als jonkvrouw op één van de praalwagens. Zo kwam ze in contact met de regisseur en ze zijn voor elkaar gevallen. Het leeftijdsverschil van 29 jaar vormde geen probleem. Frans en Margareta woonden in de Muizenstraat 17, waar Frans zijn atelier had en waar later Studio Ros Beiaard gevestigd was.
Frans en Margareta hadden twee kinderen: Koenraad in 1968 en Veerle in 1970. Wettelijk bleef Frans echter getrouwd met zijn eerste vrouw Gabrielle Adriaensen [°Antwerpen 27.04.1905 xBerchem 31.05.1932 +Dieulefit (F) 22.09.2001]. Hij wachtte tot in 1975 om de feitelijke scheiding te formaliseren en dus officieel te scheiden. In 1976 zijn Frans en Margareta dan wettelijk getrouwd, met erkenning van de kinderen. Helaas is Frans amper 2 jaar later overleden.
Frans Van Immerseel stamt uit een adellijke familie en was een zeer bekende en veelzijdige beeldende kunstenaar, schilder, graficus, kunstglazenier en stoetenbouwer. Hij heeft een haast niet te overzien oeuvre. Hij liep school in Borsbeek en bij de paters Redemptoristen in Antwerpen. Hij leerde tekenen bij Alfred Ost, aan de Academie voor Schone Kunsten te Antwerpen bij Ernest Wante en aan het Hoger Instituut in Antwerpen.
Hij begon als non-figuratief schilder, maar legde zich vanaf 1928 toe op reclame (onder andere voor de wereldtentoonstelling van 1930 in Antwerpen), karikaturen en houtsneden. In 1929 debuteerde hij in de tijdschriften Boekengids en Jong Dietschland. Bekend zijn de 'Vlaamsche Koppen', lino's en houtsneden van onder andere August Borms, Cyriel Verschaeve, Wies Moens, Stijn Streuvels, Oscar de Gruyter en Jef van Hoof. In dezelfde periode maakte Van Immerseel voor 'Het Vlaamsche Volkstoneel' houtsneden van taferelen uit diens toneelstukken en illustreerde hij in de tijdschriften De Blauwvoet en Tijdstroom.
In 1932 werd hij als tekenaar aangesteld in de drukkerij van de Norbertijnenabdij in Averbode, waar hij kennismaakte met nieuwe technieken en waar hij zijn stijl kon ontwikkelen. Hij illustreerde er tal van jeugdboeken en tekende korte humoristische stripverhalen voor Zonneland en Ons Kinderland.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog trad hij als oorlogsberichtgever toe tot de 'Waffen-SS' en de 'Algemene-SS Vlaanderen'. Hij tekende een hele reeks propagandatekeningen in 'De SS-Man' en ontwierp de Vlaamse werfplakkaten voor de SS. Na de oorlog werd dat kwalijk genomen. Hij werd opgepakt in Zuid-Frankrijk en kreeg in eerste instantie de doodstraf. Dat vonnis werd op 8 mei 1947 verminderd tot levenslange opsluiting en in beroep op 29 oktober 1947 verder verminderd naar 12 jaar. In de gevangenis bleef hij actief en hij kwam vervroegd vrij.
Dankzij een onuitputtelijke werkkracht en een commerciële geest slaagde Van Immerseel erin om zich snel terug op te werken. Zijn naoorlogs curriculum oogt indrukwekkend. Van 1945 tot 1952 illustreerde hij ruim 500 boeken. Na 1952 kende hij groot succes met zijn geschilderde spreuken. Uiteindelijk kreeg hij zijn grootste bekendheid, ook internationaal, als glazenier. Voor zijn glasramen koos hij onderwerpen uit de Vlaamse folklore, waaronder Reinaert de Vos, Tijl Uilenspiegel en Nele, Pallieter, Lange Wapper en Ros Beiaard. Parallel hiermee organiseerde hij tot 1969 26 folkoristische stoeten, waaronder de Kattenstoet in Ieper en vooral de 10-jaarlijkse 'Ommegang van Het Ros Beiaard' in Dendermonde. Ook ontwierp hij in Kortrijk de uurautomaat 'Manten en Kalle' en publiceerde hij over zulke automaten een studie. Hij stelde 175 maal tentoon.
Uit een gedenkboek van 1975 citeren we over de Kattenstoet in Ieper:
"De Kattenstoet in Ieper werd voor Van Immerseel een maandenlang zwoegen. De weinige gegevens die hem werden verstrekt, moest hij rijkelijk aanvullen tot een volwaardig ontwerp. Nieuwe reuzen ontstonden in zijn brein, en hij werkte eraan tot ze voltooid aan zijn gedachten beantwoordden. De aanplakbrief, kostuums, wagens en maskers werden tot in de kleinste bijzonderheden door hem ontworpen. Bij al zijn stoeten mocht Van Immerseel zich in een ruime belangstelling verheugen. Het publiek wist dat een stoet door Van Immerseel opgebouwd en geleid, een verplaatsing waard was. De Kattenstoet van 1955 was een zo groot succes, dat Koning Boudewijn zich een jaar later ook onder de toeschouwers bevond. De grootste hulde die aan een kunstenaar toen kon gebracht worden".
In 1976 werd aan Frans Van Immerseel de erepenning van Nederlandse Cultuur overhandigd. Naar aanleiding daarvan werd door uitgeverij Lannoo een luxueuze en uitgebreide monografie uitgegeven.
Maar de grootste eer voor Frans, is postuum toegekend: in Vlaanderen zijn niet minder dan 5 straten naar hem genoemd: in Antwerpen, Meise, Koksijde, Heist-op-den-Berg en Schoten.
Frans en Margaretha zijn begraven op de begraafplaats Steytelinck in Wilrijk, perk T, lijn V, graf 15.
- - - - - - - - - - - - - - - - - -
LITERATUUR
- Bernard Van Causenbroeck, Nieuwe encyclopedie van de Vlaamse Beweging, Tielt 1998.
- D. Peeters, Frans van Immerseel grafieker, 1952.
- Herman Mortier, Frans van Immerseel, monografie uitgegeven door Lannoo in 1976.
ANDERE BRONNEN
- Het Handerlsblad 9 Mei 1947 - "Krijgsraad van Antwerpen. Frans Van Immerseel krijgt levenslang." - "Gisteren 8 mei 1947 deed de Krijgsraad van Antwerpen uitspraak in de zaak van Frans Van Immerseel uit Averbode, de bekende tekenaar, die Kriegsberichter aan het Oostfront was. Van Immerseel wordt veroordeeld tot levenslange hechtenis. De Burgerlijke Partij van de Belgische Staat ziet haar eis ingewilligd, zegge de som van 500.000 fr."
- Staatsblad 1948/77 - "Antwerpen 29 oktober 1947: beroep tegen het vonnis van 8 mei 1947" - "Voor en na 20 januari 1943, met kwaad opzet en wetens, 's vijands politiek, plannen, enz... Wapendracht tegen België... Levenslange ontzetting uit de burgerrechten en twaalf jaar gewone hechtenis."
Stamboom (genealogie/genealogy/généalogie) Lanssens-Denoo: 24.947 personen (individuals, personnes) d.d. 1 december 2024 - site: http://lanssens.be