Théodore-Joseph Canneel is een zeer bekende Belgische kunstschilder, waarvan werken in het bezit zijn van het Museum voor Schone Kunsten te Gent en het Groeningemuseum te Brugge. Hij is een verre neef van de Brugse kunstschilder Josephus-Gislenus Canneel.
== AFSTAMMING ==
Théodore Canneel stamt af van een oud geslacht uit Brugge. De familienaam Canneel wordt in Brugge voor het eerst vermeld in het poortersboek van 1397 ('Jan Caneele afkomstig uit Gent'). Vanaf 1484 waren Theodore's voorouders vishandelaren in Brugge, een beroep dat tot aan de Franse Revolutie (1789) overging van vader op zoon. Op het wapenschild Canneel prijkt trouwens een vis. Op die manier werd zijn grootvader, Franciscus Canneel (1739-1822), in 1754 nog beëdigd als vishandelaar, de laatste in deze erfreeks. Theodore's vader Joseph Canneel (1783-1854) was meesterknecht in de drukkerij van Joseph De Busscher. Deze drukkerij was oorspronkelijk gevestigd te Brugge, maar in 1815, bij de val van het Franse Keizerrijk, werden de gebouwen geplunderd. Als gevolg hiervan werd de drukkerij nog hetzelfde jaar naar Gent verplaatst, en vader Joseph Canneel verhuisde mee. Op die manier zat de familie na meer dan 5 eeuwen opnieuw in Gent, en Théodore werd geboren als Gentenaar.
Een naam- en tijdgenoot van Théodore was de kunstschilder en lithograaf Josephus-Gislenus Canneel, die in 1856 Bruges-la-Morte verliet voor Brussel en Antwerpen. Théodore en Josephus zijn verwant in de tiende graad.
== LEVENSLOOP ==
Théodore begon in 1830 op 13-jarige leeftijd als lithografie|lithograaf in de drukkerij waar ook zijn vader werkte. Daarna werd hij medewerker in het atelier van de kunstschilder Pieter Van Hanselaere. Van 1838 tot 1841 combineerde hij zijn werk met een opleiding aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Gent. Daar werd hij in 1843 leraar. Van 1848 tot 1850 ondernam hij een studiereis naar Rome. Bij zijn terugkeer in 1850 werd hij gevierd, en benoemd tot directeur van de Gentse Koninklijke Academie voor Schone Kunsten. In 1869 werd hij Inspecteur van de Tekenscholen en de Academies van België.
Voor zijn verdiensten werd hij benoemd tot Officier in de Leopoldsorde, de hoogste Belgische onderscheiding.
Veel bekende kunstschilders zijn bij hem in de leer geweest: Jean Delvin, Valère De Saedeleer, Jozef Horenbant, Victor Lagye, Gustaaf Vanaise, Louis Tytgadt, Emile Thysebaert, Théo van Rysselberghe, Rodolphe Wytsman, Constant Montald, Vital Sterck, e.a..
== KUNSTENAARSFAMILIE ==
Théodore had één zoon en vier kleinzonen die zijn aanleg voor de kunst verdergezet hebben.
Kinderen:
* Emilie-Berthe Canneel (°Gent 26.02.1852 +Bottelare 06.05.1946, 94 jaar).
* Jules-Marie (sr) Canneel (°Gent 29.01.1857 +Elsene 07.02.1940, 83 jaar) werd ingenieur-architect, maar ook kunstschilder en tekenaar.
* Elise Canneel (°Gent 08.08.1868 + Gent 24.12.1937, 69 jaar).
Kleinkinderen (kinderen van de zoon Jules-Marie sr):
* Jules-Marie (jr) Canneel (°Brussel 21.04.1881 +Brussel 24.09.1953) was kunstschilder, tekenaar, aquarellist, karikaturist en auteur.
* Eugène-Théodore-Emile Canneel (°Brussel 18.08.1882 +Schaarbeek 21.07.1966) was beeldhouwer.
* Léon-Jean-Joseph Canneel (°Brussel 16.09.1885 +St-Joost-ten-Node 14.04.1887).
* Georges-Gustave-Clément Canneel (°St-Joost-ten-Node 08.06.1887 +Antwerpen 08.12.1954).
* Marthe-Wilhelmine-Eugénie Canneel (°St-Joost-ten-Node 12.06.1888 +Linkebeek 07.02.1957).
* Jean-Emile-Albert Canneel (°Brussel 11.10.1889 +St-Gillis 01.09.1963) was beeldhouwer en aquarellist.
* Bertha-Alice-Ernestine Canneel (°St-Joost-ten-Node 17.08.1891 + Ukkel 14.01.1984).
* Marcel-René-Marie Canneel (°St-Joost-ten-Node 30.01.1894 +Brussel 06.01.1953) was kunstschilder.
== OEUVRE ==
Théodore Canneel legde zich toe op historische en religieuze composities, en op portretten.
Het Museum voor Schone Kunsten (MSK) in Gent bezit meerdere werken van Theodore Canneel. Zeer bekend is zijn schilderij “Keizer Karel met zijn minnares Johanna van der Gheynst bij de wieg van hun dochter Margaretha van Parma”, uit 1844.
Vanaf 1857 tot 1863 werkte hij aan de muurschilderingen in de Heilige Kerstkerk (Sint-Salvatorskerk) te Gent. Daarna van 1863 tot aan zijn overlijden in 1892 realiseerde hij de monumentale muurschilderingen in de Sint-Annakerk te Gent. Hij deed intussen ook de versiering van de Kerk van Burst (Erpe-Mere) die afgewerkt was in 1874.
Het Groeningemuseum van Brugge bezit (in de reserve) een werk van hem: “De Bedelaar”.
== BRONNEN ==
* Biographie Nationale, tome XXX, 1958-1959, p. 260-262
* Annuaire de lAcadémie royale des sciences, des lettres et des beaux-arts de Belgique, 1894, blz. 301
* Registers burgerlijke stand en bevolkingsregister|bevolkingsregisters Brugge en Gent (rijksarchief)
* Geneanet
* J.B. Rietstap; Armorial Général, contenant la description des armoiries des familles nobles et patriciennes de l'Europe; Heraldry Today, London, 1965 (orig. uit 1861).
* Jubelfeest van Joseph Canneel nu vijftig; Joseph De Busscher & zonen, Gent 1850
* Jaak A. Rau; Joseph Canneel, lithograaf en kunstschilder in het 19de-eeuwse Brugge; Brugs Ommeland (tijdschrift), december 2000.
* Paul Lanssens; Geschiedenis van de Lanssens, Lansens, Lanssen, Lansen, Lamsens 1460-2003; St-Michielslaan 90 Brugge, 2003.
* http://www.standbeelden.be/kunstenaars/eugènecanneel
* http://www.nobel.be/NL/ART/4529
* http://lanssens.be/joseph_canneel
Stamboom (genealogie/genealogy/généalogie) Lanssens-Denoo: 24.814 personen (individuals, personnes) d.d. 14 februari 2024 - site: http://lanssens.be